صبح ساباط _ تقوی کولیوند؛ آب، شاهرگ حیات و موتور محرکه توسعه است؛ اما امروز، این منبع ارزشمند در کشور ما با چالشهای بزرگی مواجه شده است؛ چالشهایی که زنگ خطر کمآبی و تنشهای آبی را برای آینده به صدا درآوردهاند. کاهش شدید منابع آبی تجدیدپذیر، تغییر اقلیم و کاهش بارندگی، افزایش جمعیت، رشد بیرویه نیازهای صنعتی و کشاورزی، و مصرف نادرست و غیرمسئولانه منابع، همگی به بحرانی دامن زدهاند که اگر برای آن چارهای نیندیشیم، تبعاتی جبرانناپذیر خواهد داشت.
مسیر مدیریت آب در کشور، سالهاست که با مشکلاتی همراه است. وابستگی شدید به منابع آب زیرزمینی، بهرهبرداری بیشازحد از سفرههای آب، و نبود رویکردهای علمی و پایدار در مدیریت مصرف، وضعیتی را رقم زده که امروز در بسیاری از استانها شاهد خشکشدن تالابها، فرونشست زمین، و مهاجرتهای ناشی از کمآبی هستیم؛ واقعیت تلخ این است که ادامه این مسیر، آیندهای نگرانکننده را برای نسلهای بعدی رقم خواهد زد.
حل این بحران، نیازمند تغییری اساسی در نگرشها و رفتارهاست. دیگر نمیتوان تنها به اقدامات مقطعی و کوتاهمدت دل بست؛ بلکه باید با نگاهی بلندمدت، علمی و فناورانه به مسئله آب نگریست. اکنون، بیش از هر زمان دیگری، ضرورت تغییر رویکردها، بهرهگیری از فناوریهای نوین و تکیه بر مدیریت هوشمندانه مصرف آب، به یک الزام ملی تبدیل شده است.
بهرهوری در مصرف آب؛ راهکاری ضروری، نه انتخابی
در مواجهه با بحران آب، بهرهوری در مصرف این منبع حیاتی، دیگر یک گزینه یا توصیه نیست بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر است. بهرهوری در مصرف آب به معنای دستیابی به بیشترین بازدهی و کارایی با کمترین میزان مصرف است؛ یعنی استفاده هوشمندانه و بهینه از منابع آبی موجود به گونهای که نیازهای جامعه بدون هدررفت و اتلاف غیرضروری تامین شود.
این رویکرد، راهکار کلیدی و بنیادینی است که میتواند کشور را از مسیر پرخطر بحران آب به سوی امنیت و پایداری آبی هدایت کند. مدیریت علمی منابع آب، بهرهگیری از فناوریهای نوین در آبیاری و تصفیه، اصلاح الگوهای مصرف در بخشهای مختلف از کشاورزی گرفته تا صنعت و خانگی، و فرهنگسازی عمومی در راستای حفظ و صرفهجویی، از ارکان اصلی این راهبرد به شمار میآیند.
بدون بهرهوری و مدیریت هوشمندانه، افزایش روزافزون مصرف و کاهش منابع آب، بحران را تشدید خواهد کرد و آسیبهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل، بهرهوری در مصرف آب باید به عنوان محور اصلی سیاستها و برنامهریزیها در سطوح مختلف به رسمیت شناخته شده و به طور جدی پیگیری شود.
فناوریهای نوین؛ ابزاری حیاتی برای مدیریت آب
در دنیای امروز، فناوریهای نوین نقش تعیینکنندهای در بهینهسازی مصرف آب و مدیریت منابع آبی ایفا میکنند. استفاده از ابزارهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، سامانههای آبیاری هوشمند و فناوریهای بازیافت آب، امکان کنترل دقیقتر، پیشبینی بهتر و مدیریت کارآمدتر منابع را فراهم میآورد.
هوش مصنوعی با تحلیل دادههای گسترده میتواند الگوهای مصرف و نقاط ضعف شبکههای آبی را شناسایی کند و راهکارهای بهینهسازی را پیشنهاد دهد. اینترنت اشیا به واسطه اتصال دستگاهها و سنسورها، اطلاعات لحظهای از میزان مصرف و کیفیت آب ارائه میدهد که در تصمیمگیریهای مدیریتی بسیار موثر است. سامانههای آبیاری هوشمند به کشاورزان اجازه میدهند با مصرف بهینه آب، بهرهوری محصولات را افزایش دهند و از هدررفت آب جلوگیری کنند. همچنین فناوریهای بازیافت آب امکان استفاده مجدد از منابع را در بخشهای صنعتی و شهری فراهم میسازند.
بدون بهرهگیری از این فناوریها، مدیریت منابع آب به شیوههای سنتی و غیرکارآمد، بحران را تشدید خواهد کرد. بنابراین، اتکا به فناوریهای نوین نه تنها یک ابزار کمکی بلکه یک ضرورت حیاتی برای عبور موفق از بحران آب است.
کنند.
شعار «نوآوری امروز، آیندهای پایدار برای فردا» در این رویداد، تأکیدی است بر نقش فناوری و خلاقیت در تحقق امنیت آبی کشور. محورهای اصلی این رویداد شامل مدیریت
هوشمند مصرف آب، توسعه فناوریهای نوین، آموزش و فرهنگسازی در مصرف بهینه، و ارتقاء همکاریهای بینبخشی میباشد.
دعوت به مشارکت؛ هر ایرانی یک سفیر مدیریت آب
حل بحران آب، مسئولیتی است که همه افراد جامعه باید آن را بهعنوان وظیفهای همگانی بپذیرند. از متخصصان و فناوران گرفته تا مردم عادی، همه میتوانند در مسیر بهبود وضعیت منابع آبی کشور نقش مؤثری ایفا کنند. این مشارکت جمعی، کلید موفقیت در مدیریت بهینه و پایدار مصرف آب است.
Tuesday, 17 June , 2025