به گزارش صبح ساباط؛ دکتر بیژن رنجبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، در نخستین همایش ملی جهت‌گیری الهی فرهنگی در تدریس دروس تخصصی با تأکید بر ضرورت دمیدن روح معنا در فرآیند یاددهی–یادگیری اظهار کرد: کلاس درس هنگامی به محیطی اثرگذار و زاینده تبدیل می‌شود که استاد، معنویت و نگاه الهی را در متن آموزش جاری سازد و اجازه ندهد فضای علمی به سامانه‌ای بسته و بی‌تحرک تبدیل شود.

وی با استفاده از مفاهیم ترمودینامیک و قانون دوم آن، آنتروپی فکری را به بی‌نظمی ذهنی و ناتوانی در فهم‌ عمیق تشبیه کرد و افزود: همان‌گونه که در یک سیستم بسته، بی‌نظمی رو به افزایش است، در کلاس بدون معنویت نیز ذهن دانشجو به سمت بی‌تفاوتی، خستگی و سردی حرکت می‌کند؛ اما حضور استاد صاحب‌معنا می‌تواند این چرخه را معکوس کرده و کلاس را به سامانه‌ای پویا و رو به رشد تبدیل کند.

رنجبر با بیان اینکه انتقال معنا از قلب استاد به ذهن دانشجو مهم‌ترین بخش فرآیند تربیتی است، گفت: اثرگذاری استاد تنها در محتوای گفته‌هایش خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در لحن، رفتار، نگاه و حتی سکوت او معنا و جهت منتقل می‌شود. یک استاد با نگاه الهی می‌تواند ذهن دانشجو را به سوی ژرفای فهم و درک صحیح هدایت کند.

وی با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه هر استاد یک معلم اخلاق است، خاطرنشان کرد: گاه یک جمله کوتاه اما از سر اخلاص، بیش از یک کتاب تخصصی بر فکر و مسیر زندگی دانشجو اثر می‌گذارد. استاد مؤمن با رفتار و اخلاق خود سکوی پرتابی برای رشد فکری و معنوی دانشجو ایجاد می‌کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه نقش استاد را در فرآیند یادگیری به کاتالیزور تشبیه کرد و گفت: لبخند، احترام، انصاف، نیت سالم و اخلاق حرفه‌ای استاد، انرژی فعال‌سازی یادگیری را کاهش می‌دهد و دانشجو را به سمت مشارکت فعال سوق می‌دهد؛ زیرا یادگیری زمانی ماندگار است که با آرامش، اعتماد و انگیزه درونی همراه باشد.

او پیوند عقلانیت علمی و ایمان را ضروری دانست و تأکید کرد: آموزش زمانی متعادل و ثمربخش است که ایمان، جهت‌دهنده و عقلانیت، ساخت‌دهنده آن باشد. ایمانِ بدون عقلانیت به تعصب و عقلانیت بدون ایمان به سردی و پوچی منجر می‌شود؛ اما ترکیب صحیح این دو، تعادل تمدنی و بلوغ آموزشی را رقم می‌زند.

رنجبر با اشاره به تجربه سی‌ساله خود در تدریس اظهار کرد: دانشجویی که معنای درس و جایگاه آن را بفهمد، نیازی به اجبار حضور ندارد. استاد باید میل به یادگیری را در دانشجو بیدار کند، نه اینکه تنها بر روش‌های کنترلی تکیه کند. هرگاه کلاس برای دانشجو به تجربه‌ای الهام‌بخش و معنازا تبدیل شود، حضور و تلاش او خودخواسته و پیوسته خواهد بود.

وی مثال‌هایی از درس فیزیک و زیست‌شناسی ارائه کرد و گفت: مفاهیم علمی، اگر در کنار نگاه توحیدی مطرح شوند، نه‌تنها با آموزه‌های دینی تعارض ندارند، بلکه پنجره‌ای دقیق‌تر به سوی نظم هستی و حکمت آفرینش می‌گشایند. استاد بدون حتی یک تغییر در سرفصل‌ها، می‌تواند فهمی عمیق‌تر و معنایی‌تر از جهان به دانشجو ارائه دهد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هدف نهایی آموزش را احیای انسان دانست و گفت: رسالت استاد تنها انتقال داده نیست، بلکه بیدار کردن عقل و روشن کردن چراغ معنویت در جان دانشجوست. آموزش فاقد جهت الهی، آنتروپی اخلاقی و فکری را افزایش می‌دهد، اما آموزشی که بر پایه معنا و اخلاق بنا شده باشد، نظم الهی را در کلاس جاری می‌سازد.

رنجبر در پایان با اشاره به رونمایی از مجله علمی–تخصصی رویکرد الهی فرهنگی در تدریس افزود: دانشگاه مومن و اسلامی باید الگوی تازه‌ای از آموزش را عرضه کند؛ الگویی که در آن داده‌ها همراه با معنا منتقل شوند، علم در خدمت انسان‌سازی قرار گیرد و کلاس درس به محملی برای رشد، بصیرت و ژرف‌نگری تبدیل شود.