در بررسی های انجام شده اولین فاکتور در ایجاد تمایل مردم به وقف نگرش مردم بوده است. اگر نگرش را دارای ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری درنظر بگیریم درصد بالایی از افراد که بیش از نیمی از جامعه آماری را نشان می دهند نگرش مثبت نسبت به موضوع وقف دارند.

به گزارش صبح ساباط؛ هادی علیزاده مدیر روابط عمومی اوقاف استان یزد در یادداشتی به تشریح مولفه های تاثیرگذار بر تمایل عموم مردم نسبت به وقف پرداخته است«

 فاکتور اول نگرش

در بررسی های انجام شده اولین فاکتور در ایجاد تمایل مردم به وقف نگرش مردم بوده است. اگر نگرش را دارای ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری درنظر بگیریم درصد بالایی از افراد که بیش از نیمی از جامعه آماری را نشان می دهند نگرش مثبت نسبت به موضوع وقف دارند.

به کار بردن جملات و عباراتی از قبیل؛ «وقف باعث کاهش فقر می شود، وقف پشتوانه ای برای افراد کم درآمد است، وقف باعث توسعه اقتصادی اجتماعی می گردد» به عنوان بعد شناختی در نگرش افراد و یا «وقف اجر دنیوی اخروی دارد، وقف موجی رضای خداوند می شود، وقف موجب آرامش و نشاط روح می شود» به عنوان بعد عاطفی، و همچنین، «تمایل به دریافت اطلاعات بیشتردر مورد وقف، بیان نکات مثبت در مورد وقف و انجام آن در بین آشنایان و دوستان» به عنوان بعد رفتاری، همه نشان دهنده اهمیت نگرش و تأثیرگذاری آن بر تمایل به وقف است.

بر همین اساس نگرش یک فرد عنوان کننده شیوه زندگی، افکار و احساسات اوست در نتیجه با اینکه نگرش افراد نسبت به وقف مثبت بوده ولی تمایل بر انجام پایین بوده که می تواند به عواملی از جمله عوامل محیطی مانند نبود روحیه جمعی برای مشارکت در وقف و یا فرآیند سازمانی وقف و عدم وجود اجتماعات محلی مربوط باشد. اینجا لزوم بررسی بیشتر جهت شناخت شکاف های موجود مورد نیاز است.

 فاکتور دوم هنجارهای ذهنی

عامل و فاکتور دومی که بر تمایل افراد نسبت به سنت حسنه وقف تأثیرگذار است هنجارهای ذهنی می باشد. سوال این است که هنجارهای ذهنی چیست؟ هنجارهای ذهنی به فشارهای اجتماعی درک شده از سوی یک فرد برای انجام یا عدم انجام یک کار یا یک هدف گفته می شود و در افراد مختلف میزان آن متفاوت است.

این فشارهای اجتماعی می تواند از سوی افراد مختلفی که فرد با آن ها در ارتباط و تعامل است دریافت شود مانند تشویق و ترغیب دوست، همسر، خانواده، همکار و یا حتی شبکه های اجتماعی و رسانه ها برای انجام کاری یا رسیدن به هدفی و یا هر عاملی که بر رفتار فرد تأثیرگذار است.

حال موضوع جالب توجه این است که انجام سنت وقف نیز می تواند تحت تأثیر همین هنجارهای ذهنی در فرد از منابع و گروه های مختلف تشویق و ترغیب دریافت کند و تمایل فرد به همین نسبت کاهش یا افزایش پیدا کند. بررسی نشان می دهد که یک فرد همواره از هنجارهای ذهنی خود که از سوی افراد و منابع مختلف تأثیر می پذیرد در انجام کارها و دنبال کردن اهداف خود تبعیت می کند، لذا تشویق و ترغیب گروه های ایجاد کننده این هنجارهای ذهنی مانند خانواده، دوستان، افراد شاخص و رهبران مذهبی، سیاسی و فرهنگی در تمایل افراد نسبت به انجام وقف مؤثر است.

فاکتور سوم کنترل رفتاری ادراک شده

سومین عامل تأثیرگذار بر تمایل افراد نسبت به وقف کنترل رفتاری ادراک شده است. کنترل رفتاری ادراک شده در فرد یعنی ادراک او از میزان دشواری انجام یک کار و همچنین میزان موفقیت شخص در انجام آن کار خاص. حال این درک از دشواری کار و میزان موفقیت در انجام آن کار بر انگیزه فرد در انجام کار تأثیر مستقیم دارد. این موضوع می تواند تحت تأثیر موارد مختلفی از جمله تجارب گذشته، احتمال وقوع اتفاقاتی در آینده و همچنین هنجارهای محیطی باشد.

کنترل رفتاری ادراک شده در هر فردی نشان می دهد که تا چه حد فرد انجام یک کار را برای خود ممکن و در کنترل خود می داند. در نتیجه داشتن توانایی، اختیار و امکانات انجام یک عمل مانند مشارکت در انجام عمل حسنه وقف در تمایل فرد بر انجام آن کار تعیین کننده است. تمام این موارد سازنده قصد فرد در انجام یک کنش یا عمل است و شاد بتوان گفت طبق بررسی ها کنترل رفتاری ادراک شئه از تأثیرگذارترین فاکتورها بر تمایل فرد نسبت به سنت وقف است

  • نویسنده : هادی علیزاده