به گزارش صبح ساباط، صنعت پرورش اسب در دنیا همیشه به عنوان یک صنعت پولساز و با گردش مالی بالا یاد می شود که کشورهای بسیاری را مانند آمریکا و روسیه برای سرمایه گذاری بر روی این صنعت سوق داده است.

در برخی کشورها پرورش سنتی اسب در دوره های مختلف شکل اقتصادی منظمی به خود گرفته به گونه ای که با تبلیغات گسترده در رسانه های جمعی، ضمن ایجاد بازار، خود را مهد صنعت اسب هم در زمینه سرگرمی و هم زمینه اشتغال معرفی می کنند و کم کم به سمت حرفه ای شدن پیش می روند.

ایران را مهد اسب می‌دانند اما این ظرفیت به دلایل محتلف نتوانسته به رونق صنعت اسب منجر شود و گردش مالی آن، سهم قابل‌قبولی در اقتصاد کشور داشته باشد هرچند که در پرورش اسب های اصیل حرف ها برای گفتن دارد.

ناآگاهی کامل و اشراف نداشتن متولیان بر دنیای اسب و لازمه‌های آن، رقابت‌های کور و بی‌هدف، عزل‌ها و نصب‌های مبتنی بر روابط شخصی، نبود یک انجمن تخصصی، معضل ممنوعیت صادرات، بودجه ناچیز و در حد صفر، نبود برنامه منطقی برای واردات و کمبود دامپزشک متخصص اسب، تنها بخشی از دریای مشکلات این حوزه است.

***سابقه صنعت پرورش اسب در ایران

صنعت پرورش اسب پس از جنگ تحمیلی و در دوران سازندگی به عنوان یکی از پتانسیل‌های کشور با داشتن ۵ نژاد عرب، دره شور، کرد، ترکمن و کاسپین یا اسبچه خزر توجه ویژه‌ای شد و در سال ۸۸ نیز با مصوبه مجلس شورای اسلامی اسب نیز در زمره دام قرار گرفت.

ساختار مدیریتی این صنعت شامل سه رکن است که نخستین رکن آن پرورش دهندگان اسب و دومین رکن آن وزارت جهاد کشاورزی است که امور بهداشتی آن به عهده سازمان دامپزشکی و اموری از جمله اصلاح نژاد، تغذیه، ساختمان و تاسیسات آن به عهده نهادهای دامی اعم از موسسات تحقیقاتی و اجرایی موجود در وزارت جهاد کشاورزی است و وزارت ورزش و جوانان نیز به عنوان رکن سوم این صنعت امور ورزشی را به عهده دارد.

پس از تصویب قانون نظام دامپروری کشور در مجلس شورای اسلامی و قرار گیری اسب به عنوان دام، فدراسیون سوارکاری به نوعی پیمانکار جهاد در امر هویت گذاری اسب شد که به دلایلی این امر دوباره به وزارت جهاد بازگردانده و کلیه امور آن توسط موسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام می‌پذیرد.

***واگذاری ثبت اسب به فدراسیون سوارکاری بزرگترین چالش صنعت اسب ایران

عباس کربلاییان کارشناس ارشد ژنتیک و اصلاح دام سازمان جهاد کشاورزی استان یزد در گفتگو با خبرنگار یزد رسا، با تشریح ایجاد چالش در پی هویت‌گذاری اسب توسط فدراسیون سوارکاری گفت: مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلاتی که اکنون در زمینه صنعت اسب با آن مواجه هستیم نتیجه واگذاری ثبت اسب به فدراسیون سوارکاری بود که با وجود بازگرداندن این وظیفه به جهاد کشاورزی باز هم این فدراسیون که یک نهاد ورزشی است از این موضوع سر باز زد.

کربلاییان با بیان اینکه هویت گذاری به منظور رعایت مسائل بهداشتی و حفظ ذخایر ژنی دام در کشور انجام می‌شود، گفت: اخیرا جهاد کشاورزی به صورت جدی اخلال در کار هویت گذاری اسب‌ها از سوی فدراسیون سوارکاری را از جنبه حقوقی در حال پیگیری است چرا که اقدام این فدراسیون ذخایر ژنی اسب‌های کشور را به خطر می‌اندازد.

وی افزود: مسائل حمل و نقل، مسائل بهداشتی، قرنطینه، صادرات و واردات آنها و همچنین حضور اسب‌ در میادین مسابقه در گرو هویت‌گذاری آنهاست و بسیاری از کشورها مخصوصا در مسائل بهداشتی بسیار تاکید دارند و در واقع هویت‌گذاری یکی از بزرگترین چالش‌ها در زمینه صنعت اسب کشور محسوب می‌شود.

***ضرورت ایجاد نهادی هماهنگ کننده بین ارکان صنعت پرورش اسب استان

کربلاییان با بیان اینکه صنعت اسب استان باید دارای هدف و استراتژی مشخص باشد، تاکید کرد: باید نهادی هماهنگ کننده بین ارکان این صنعت یعنی پرورش دهندگان اسب، وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای ورزشی وجود داشته باشد تا هر نهادی در جایگاه خودش به انجام مسائل تخصصی خود بپردازد و در امور دیگر دخالت نکند و بدین صورت صنعت اسب به صورت هدفمند توسعه پیدا می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: در بحث کاربری‌های اسب علاوه بر جنبه ورزش می‌توان سایر مصارف از جمله مصارف نظامی و انتظامی هم نام برد که در دنیا استفاده می‌شود اما این صنعت در همه طبقات اجتماعی و به عنوان یک حرفه و اشتغال جذاب به خصوص برای جوانان در کاهش گرایش به بزه کاری و هدایت انرژی آنها به امور مثبت و مفرح ارزش بسیاری دارد و در جای جای استان حتی در آغل‌های روستایی این دام زیبا پرورش می‌یابد.

***قاقچاق اسب به دلیل مناسب نبودن زیر ساخت‌های صادرات

کارشناس ارشد ژنتیک و اصلاح دام سازمان جهاد کشاورزی استان یزد عنوان کرد: اکنون به دلیل نبود زیرساخت مناسب صادرات اسب از مبادی قانونی صورت نمی‌گیرد و به صورت قاچاق انجام می‌شود که این صنعت را دچار ضرر و زیان زیادی کرده است.

***ایجاد قرنطینه؛ گام اول صادرات قانونی اسب

کربلاییان گفت:چنانچه زیرساخت‌های لازم برای صادرات اسب مانند قرنطینه در استان به وجود آید در رشد این صنعت تاثیر بسزایی دارد و بر این اساس پرورش دهندگان اسب در استان از طریق صادرات می‌توانند سود هنگفتی را عاید استان کنند اما متاسفانه تاکنون هرج و مرج در مدیریت و کارشکنی از سوی برخی نهادها به صنعت اسب، ذخایر ژنی و پرورش دهندگان اسب ضررهای زیادی وارد کرده است.

با توجه به آمار مربوط به دوسال گذشته ۸ هزار راس اسب در استان وجود دارد که با گذشت این مدت باید در خصوص آمار بازبینی صورت گیرد چرا که تعداد زیادی از اسب‌ها از استان خارج شده و توسط دلالان از طریق مبادی غیر قانونی به خارج از کشور صادر شده‌اند.

***یزد؛ بزرگترین قطب اسب عرب در کشور

سعید بیک در گفتگو با خبرنگار یزد رسا در خصوص  وضعیت و تعداد اسب در استان یزد با بیان اینکه صنعت اسب در چند دهه اخیر در استان یزد بسیار رشد کرده و به سطح قابل قبولی هم از نظر تعداد و هم از نظر کیفیت رسیده است اظهار کرد: با سرمایه‌گذاری‌هایی که بخش خصوصی در این صنعت انجام داده است استاان یزد به بزرگترین قطب اسب عرب در کشور تبدیل شده است.

وی ادامه داد: با توجه به شرایط استان از هر لحاظ از جمله اقلیم خشک و محیط زیست، صنعت اسب با یزد سازگاری زیادی دارد و علاوه بر اینکه آلایندگی ندارد و کم آبخواه است می‌تواند موجب درآمدزایی و اشتغالزایی بالا در استان باشد و همچنین از نظر روحی و روانی نیز به افراد کمک می‌کند.

***ضربه واردات بی رویه به صنعت اسب در کنار کرونا

رئیس هیئت سوارکاری استان یزد با بیان اینکه در دو سال اخیر مسائل مختلفی صنعت اسب در استان را تحت الشعاع قرار داده است، افزود: همانگونه که اخیرا کرونا به ورزش استان ضربه زد سوارکاری نیز تحت تاثیر کرونا قرار گرفت، علاوه بر این در سال‌های اخیر واردات بی رویه  و عدم سرمایه گذاری‌های دولتی در این بخش به این صنعت ضربه زده است.

***یزد، نیازمند کلینیک تخصصی اسب

بیک عنوان کرد: متاسفانه در استان یزد برای ایجاد کلینیک دامپزشکی که جوابگوی اسب‌داران استان باشد سرمایه‌گذاری نشده و در این زمینه از سوی دستگاه‌های ذیربط کوتاهی صورت گرفته است و به همین دلیل شاهد تلفات بالای اسب‌های خوب استان که ذخیره‌های ژنتیکی محسوب می‌شوند در اثر کوچکترین مسائل هستیم در حالی که این مسائل با وجود کلینیک تخصصی اسب و زیر نظر یک دامپزشک حل و فصل می‌شود که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد.

وی با بیان اینکه زیرساخت‌های ورزشی استان در زمینه سوارکاری بسیار ضعیف است گفت: متاسفانه تمام وقت هیئت سوارکاری استان صرف مشکلات مجتمع سوارکاری صفائیه و مسائل اجاره و پرداخت اجاره بهای آن می‌شود و تاکنون سرمایه‌گذاری و هزینه‌ای برای بهبود زیرساخت این مجتمع انجام نشده است و زیرساخت‌ها در شان اسب داران استان نیست.

***لزوم تشکیل کارگروه برای حل مشکلات صنعت اسب

بیک گفت: علاوه بر اینکه با افزایش قیمت دلار، قیمت تمام شده آذوقه برای نگهداری و پرورش اسب بالا رفته است، متاسفانه اسب‌های زیادی از استان به خارج شده است و به صورت قاچاق از مرز خوزستان به کشورهایی مانند عراق وارد می‌شودو با اینکه صادرات می‌تواند موجب توسعه این صعت شود اما قاچاق و فروش اسب با قیمت ارزان مشکلات زیادی را برای این صنعت و تولیدکنندگان به وجود آورده است.

رئیس هیئت سوارکاری استان یزد گفت: پیش بینی می‌شد که ۶ هزار رأس اسب از نژادهای مختلف که ۹۰ درصد آنها از اسب عرب هستند در استان وجود داشته باشند اما با توجه به اینکه در سال‌های اخیر تعداد اسب زیادی به صورت قاچاق از استان خارج و به کشورهای همجوار فروخته شده است هم اکنون تقریبا ۵ هزار رأس اسب در استان داریم.

با همه این تفاسیر پرواضح است هرچه سرمایه گذاری ملی و استانی در موضوع پرورش اسب شود به نتیجه می رسد اما با توجه به سهم کم ایران در صنعت اسب این مهم به تنهایی میسر نیست و این صنعت باید به تجارت پایدار تبدیل شود چراکه فعاليت هايي شامل كشاورزي، پرورش و نگهداري اسب به طور مستقيم و غير مستقيم با مشاغل زيادي در ارتباط هستند.

طبق مطالعاتي كه توسط انجمن ملي اسب آمريكا در سال ۲۰۱۷ انجام شد، اين صنعت چيزي نزديك به ۵۰ تريليون دلار به صورت مستقيم در اقتصاد اين كشور تاثير داشته و حدود ۹۹۰ هزار موقعيت شغلي را به وجود آورده كه ۳۹ تريليون آن صرف حقوق دستمزد و سود بوده است.