صبح ساباط؛ علی مشیری نیا؛ باز فصل تابستان از راه رسید و جمله درخواستی مسئولین و دست اندرکاران تولید، توزیع و مصرف صنعت برق مبنی بر “صرفه جوئی در مصرف برق” به عنوان پرکاربردترین کلید واژه در صدر اخبار جای گرفته است.

البته با کنکاش در عدد و ارقام این حوزه و بررسی یارانه پرداختی از سوی دولت در شرائط اقتصادی پیش روی کشور و نیز با احتساب هزینه های چند ده میلیارد تومانی ایجاد زیرساخت و تجهیزات تولید برق؛ اهمیت پرداختن به این موضوع دوچندان میشود.

در حال حاضر و با قرارگرفتن استان یزد در شرایط آب و هوای گرم و خشک؛ شاهد اختلاف مصرف برق در فصل تابستان و زمستان هستیم. به طوریکه اعداد و ارقام اختلاف ۲۳ هزار مگاواتی را نشان میدهند و البته باید در نظر داشت که فارغ از بحث تحمیل بار مالی ناشی از پرداخت یارانه این انرژی که به دولت؛ وزارت نیرو باید هزینه های هنگفتی تحت عنوان سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت مناسب نیروگاهی در راستای تولید این انرژی نموده؛ بار مالی نگه داری نیروگاه های ایجاد شده را نیز به دوش کشیده و یا اینکه در پی بازاریابی برای فروش این محصول در فصول و ماه های کم مصرف سال به کشورهای همسایه باشد و البته اگر در این میان تحریم های ظالمانه این رخصت را به مسئولین و دست اندرکاران این حوزه بدهد تا مطالبات خود را از کشورهای خریدار وصول کنند.

بعد از این صغری و کبری اولین سوالی که در ذهن هر خواننده ای خطور میکند؛ این است که: به راستی چه باید کرد تا هم شهروندان در وضعیتی نسبتا قابل قبول از نظر استفاده از وسائل سرمایشی قرار بگیرند و هم دغذغه دولتمردان و فعالین حوزه صنعت برق مرتفع شود.

به اعتقاد نگارنده با در نظر داشتن دو راهبرد کوتاه مدت و دراز مدت  و در صورت پیاده سازی موارد پیشنهادی میتوان به آینده ای بهتر امیدوار بود.

و اما آنچه باید در بازه زمانی کوتاه مدت اجرائی شود؛ میتوان تعطیلی کلیه کارگاه ها و کارخانجات در زمان پیک مصرف برق (ساعت ۱۲ تا ۱۸) و جایگزینی آن؛ با زمان های بار مصرف کمتر در طول شبانه روز است و البته باید در نظر داشته باشیم؛ این راهکار در صورتی قابل اجرا میباشد و مورد استقبال فعالین این بخش واقع میگردد؛ که با سیاست های تشویقی همراه باشد. در این رابطه تغییر در نرخ محاسبه برق بها مصرفی شب میتواند به عنوان یک عامل تشویقی مطرح و اجرائی گردد.

نصب صفحات تولید برق آفتابی روی پشت بام خانه های مسکونی به عنوان دومین راهبرد کوتاه مدت قابل بررسی است که البته باید در نظر داشت با توجه به وجود تحریم های ظالمانه و قطع ارتباط اقتصادی با اروپا از یک سو و کیفت پائین تجهیزات چینی در این زمینه؛ ممکن است این روش از منظر متخصصین امر مورد پذیرش واقع نشده و یا انتقادات تخصصی بر آن وارد باشد.

سومین راهبرد نیز تغییر در رویه معیاری و شهرسازی است. باید در نظر داشته باشیم شهرسازی و معماری یکی از مهمترین و بارزترین نشانه های فرهنگی و معرف فرهنگ هر قوم و شهر است که در تحت شرایط جغرافیائی شکل میگیرد، ثبات می یابد و نهایتا به عنوان فرهنگ عمومی مورد پذیرش همگان قرار میگیرد.

در این رابطه و با بررسی معماری سنتی استان یزد؛ ملاحظه میشود که در این راستا تمام موارد مربوط به شرایط آب و هوایی این استان لحاظ شده است. وجود بادگیر، دیوارهای بلند و تالارهای دنج و خنک در کنار احداث شرقی_ غربی و شمالی_ جنوبی ساختمان و نیز ساباط ها نه تنها بیانگر تسلط معماران یزدی است؛ بلکه صدق این ادعا را نیز ثابت میکند.

گرچه در وهله اول اجرائی کردن این راهبرد؛ به دلیل تغییر ذائقه شهروندان و تمایل آنها به آپارتمان نشینی و نیز در غیاب دستور العمل تدوین شده و مناسب فنی مهندسی؛ دور از ذهن و غیر قابل دسترس جلوه میکند؛ اما به نظر میرسد با ورود متخصصین حوزه معماری و شهرسازی و ارائه طرح علمی و دقیق و همراهی رسانه های استانی میتوان بر فرهنگ حاکم غلبه کرد و در کنار جلوگیری از اتلاف انرژی؛ جایگاه لزوم سرمایه گذاری های چند صد میلیارد تومانی در بخش تولید برق را به اولویت دست چندمی تبدیل کرد.

یقینا هوش، استعداد جوانان و دانشجویان رشته معماری و نیز درک بالای شهروندان فهیم استان یزد؛ روند تغییرات را تسهیل می بخشد.

کلام در آخر:

با توجه به مدت زمان کمتر از دو ماهه ای پیک مصرف برق در استان یزد و با عنایت به هزینه بالای سرمایه گذاری در بخش احداث، راه اندازی نگه داری نیروگاه تولید برق؛ بهترین رویکرد تغییر در سبک معماری استان یزد است. در این راستا بازگشت نسبی به سبک معماری و تغییر در نوع مصالح ساختمانی میتواند به عامل تعیین کننده مورد بررسی قرار بگیرد که به زودی و تحت عنوان گزارش خبری تهیه تقدیم خوانندگان محترم میگردد.