با آغاز راه‌اندازی آزمایشی سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی (ساغر) از آذرماه ۱۴۰۴، فرآیند رسمی‌سازی مالکیت املاک فاقد سند وارد مرحله‌ای جدید می‌شود؛ سامانه‌ای ملی که با هدف ثبت ادعاهای مالکیت، ساماندهی اسناد عادی و ایجاد شفافیت در معاملات ملکی طراحی شده و قرار است بخش مهمی از اختلافات و ابهامات حقوقی این حوزه را برطرف کند.

به گزارش صبح ساباط؛ در خصوص وضعیت فعلی و مهلت‌های قانونی سامانه ساغر، مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان یزد گفت: سامانه ثبت ادعا سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که مرتبط با ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول است، یک پلتفرم آنلاین ساده و کارآمد برای تسهیل فرایند ثبت مالکیت املاک فاقد سند رسمی محسوب می‌شود.

مهدی اقبال افزود: این سیستم به مالکان املاک قولنامه‌ای که به هر دلیلی مستندات رسمی مالکیت ندارند، امکان می‌دهد ادعای مالکیت خود را به صورت رسمی ثبت کنند و به سمت دریافت سند مالکیت رسمی قدم بردارند.

وی با بیان اینکه سامانه ساغر بخشی از تحول دیجیتالی در حوزه ثبت اسناد و املاک کشور است، خاطرنشان کرد: راه‌اندازی آزمایشی از ابتدای آذر امسال انجام خواهد شد که بر اساس آن، مهلت ۲ ساله برای ثبت ادعاها مشخص شده است.

دبیر کمیته استانی هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول یزد ادامه داد: هدف این سامانه، کاهش اختلافات حقوقی، افزایش شفافیت در معاملات ملکی و جلوگیری از تخلفات است. به واسطه این سیستم، مالکان املاک بدون سند رسمی می‌توانند مستندات یا ادعاهای مالکیت خود را ارائه دهند و پس از بررسی‌های لازم، سند رسمی دریافت کنند. با آغاز فعالیت سامانه ساغر، فرآیند ثبت ادعاهای مالکیت و بررسی مدارک به صورت سریع‌تر، دقیق‌تر و شفاف‌تر انجام می‌شود و همه شهروندان واجد شرایط می‌توانند بدون نیاز به حضور فیزیکی از این سامانه استفاده کنند.

 چه املاک و حقوقی باید ثبت شوند؟

به گفته اقبال، این سامانه برای ثبت ادعاهای مالکیتی طراحی شده که پیش از راه‌اندازی سامانه ایجاد شده اما فاقد سند رسمی هستند؛ حقوق قابل ثبت عبارتند از:

مالکیت عین: مالکیت کامل و اصلی یک ملک (مانند یک زمین یا آپارتمان).

مالکیت منافع بیش از دو سال: حق استفاده از ملک دیگری برای مدت بیش از دو سال (مانند حق اجاره بلندمدت).

حق انتفاع: حق بهره‌برداری از مال دیگری بدون مالکیت آن (مانند استفاده از محصولات یک باغ).

حق ارتفاق: حق استفاده از ملک دیگری برای Benefit بردن از ملک خود (مانند حق عبور از زمین همسایه).

پیامدهای عدم اقدام در مهلت مقرر

وی درباره پیامدهای عدم اقدام در مهلت مقرر هم گفت: اگر مالکان در مهلت تعیین شده (۲ سال پس از راه‌اندازی رسمی) ادعای خود را در سامانه ثبت نکنند، با پیامدهای جدی روبرو خواهند شد:

عدم امکان ثبت ادعا: پس از پایان مهلت، دیگر نمی‌توان هیچ ادعای جدیدی در سامانه ثبت کرد.

عدم امکان استناد در مراجع قانونی: اسناد عادی در دادگاه‌ها و مراجع اداری فاقد اعتبار خواهند بود و معاملات انجام شده خارج از سامانه قابل استناد نیستند.

مراحل کلی استفاده از سامانه

مدیرکل ثبت اسناد یزد، مراحل کلی استفاده از سامانه ساغر را شامل موارد زیر عنوان کرد:

۱. تهیه نقشه استاندارد: نقشه ملک باید دارای کد رهگیری باشد و از طریق سامانه‌هایی مانند کاتب به نقشه‌برداران مورد تایید ارسال شود.

۲. ثبت‌نام و احراز هویت: در سامانه ثبت‌نام و از طریق سامانه ثنای قوه قضائیه هویت شما تأیید می‌شود.

۳. ثبت ادعا و بارگذاری مدارک: اطلاعات ملک و مدارک مالکیت (مانند مبایعه‌نامه، استشهادیه و …) را در سامانه بارگذاری کنید.

۴. پیگیری و بررسی: مراجع قانونی ادعا و مدارک را بررسی و نتیجه را در سامانه درج می‌کنند.

هشدار درباره ثبت ادعاهای غیرواقع

عضو شورای قضایی یزد همچنین با هشدار درباره ثبت ادعاهای غیرواقع تأکید کرد: ثبت عمدی اسناد غیرواقعی در سامانه جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد قیمت روز ملک به همراه دارد. اگر در این فرآیند جرمی مانند جعل سند رخ دهد، مجازات آن جرم نیز اضافه می‌شود.

اقبال ادامه داد: با توجه به مهلت‌دار بودن این فرآیند، پیشنهاد می‌کنم مردم برای بررسی دقیق‌تر شرایط ملک خود و اطلاع از تاریخ راه‌اندازی رسمی سامانه، با اداره ثبت اسناد و املاک محل خود تماس بگیرند و یا به وبسایت رسمی سازمان ثبت اسناد کشور مراجعه کنند.

  • نویسنده : ریحانه رفیعی زاده